100 Yıllık Gelenek; Mesudiye'nin Tescilli Bayatlamayan Ekmeği Golit
Yüzyıllardır Melet Vadisi'nin sofralarında yer alan Golit ekmeği, özgün yapısı ve dayanıklılığıyla hem savaş yıllarının temel gıdası oldu hem de günümüzde coğrafi işaret alarak Mesudiye'nin tescilli lezzeti haline geldi.
Karadeniz’in kadim coğrafyalarından Melet Vadisi’nde yüzyıllardır sofraların baş köşesinde yer alan Peksimet ekmeği, yörede bilinen adıyla Golit, hem geleneksel üretim yöntemi hem de uzun ömürlü yapısıyla dikkat çekiyor.
Yöresel söylemde kimi zaman “kül çöreği”, kimi zaman da “külde pişirilen küçük ekmek” olarak adlandırılan Golit; ortası delik, simit formunda ve tamamen kurutularak yapılan, bayatlamayan özel bir ekmek türüdür. Her ne kadar farklı bölgelerde peksimetin çeşitli versiyonları üretilse de, bu özgün şekliyle tamamen Melet coğrafyasına, yani Ordu’nun Mesudiye ilçesi ve çevresine özgüdür.
Kadim Bir Kültür, Yaşayan Bir Gelenek
Golit ekmeği, geçmişten günümüze köy ve yayla fırınlarında, özellikle köylü kadınlar tarafından imece usulüyle hazırlanıyor. Geleneksel yöntemlerle sürdürülen bu üretim biçimi sayesinde Golit, hem yöresel mutfakta hem de kültürel bellekte yerini koruyor. Son yıllarda Ordu ve Giresun’un komşu yaylalarında da benimsenen bu kültür, bölgesel bir lezzet mirasına dönüşmüş durumda.
Cepheye Taşınan Lezzet
Yöre halkı, Golit’in önemini sadece mutfakla sınırlı görmüyor. I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı yıllarında, bu kuru ekmek askerlerin en temel gıdası olarak kullanılmış. Zor koşullarda uzun süre dayanabilmesi sayesinde, geçmiş kuşaklar tarafından "vatan bu ekmekle savunuldu" söylemiyle aktarılan bir milli hafıza unsuru hâline gelmiştir.
Hem Sağlıklı Hem Pratik
Peksimet, özellikle kış aylarında veya yoğun tarla ve hayvancılık işlerinin yapıldığı dönemlerde, buharda ya da sıcak suda hafifçe ıslatılarak tüketiliyor. Katkı maddesi içermemesi, uzun süre tazeliğini koruması ve tok tutma özelliğiyle hem pratik hem de sağlıklı bir gıda olarak öne çıkıyor. Uzmanlar da doğal yapısı nedeniyle Golit ekmeğini sağlık açısından tavsiye ediyor.
Artık Tescilli Bir Değer
Mesudiye’ye özgü bu kadim lezzet, resmiyet kazanarak taçlandırıldı. 2022 yılında, Ordu Büyükşehir Belediyesi’nin girişimleriyle “Mesudiye Kuru Ekmeği – Mesudiye Goliti” adıyla coğrafi işaret tescili alındı. Böylece Golit, sadece sofralarda değil, resmi belgelerde de Mesudiye’nin kültürel ve gastronomik mirası olarak yerini aldı.