Ordu 1939 depreminde büyük kayıp yaşamıştı

Ordu’da yaşanan depremlerin en büyüğü 1939 yılında gerçekleşti. 1939 yılında gerçekleşen ve ülkemizde Erzincan depremi olarak bilinen deprem Richter ölçeğine göre 8 şiddetinde gerçekleşti ve gece saat 02.00’de 52 saniye salladı ülkemizin yarısını. 27 Aralık 1939 yılında gerçekleşen bu deprem dünyada 20. yüzyılın en büyük depremleri arasında 15. sırada yer alıyor.

Erzincan’ı yerle bir eden bu deprem, Amasya, Tokat, Sivas, Kırşehir, Ankara, Çankırı, Kayseri, Samsun, Ordu illerinde ve çevresinde de etkili oldu. 116 bin 720 bina yıkılırken 30 binden fazla insan ölmüştür. Yaralıların sayısı ise toplamda 100 bin kişiyi bulmuştur.
Bu depremin Ordu’da 7 şiddetinde hissedilmiş ve tarih boyunca Ordu’da hissedilen en büyük depremdir. Orduluların
Büyük Zelzele adıyla andıkları bu depremde en büyük hasar çarşı içinde görülmüştü. Gece yarısından sonra olan bu depremde iş yerlerinin kapalı oluşu can kaybını azaltmıştı. Yine de birçok kişi enkaz altında kalarak yaşamını yitirmişti.

Bu depremden 4 gün sonra yayınlanabilen
Ordu Gürses gazetesinin 1 Ocak 1940 tarihli sayısında şu haber yayınlanmıştı:

“…Büyük zelzele faciasıyla ıstıraplarımız derindir. Bilhassa çarşının güzellik ve intizamı ile
Karadeniz’in en mamur şehirlerinden biri olan Ordu baştan aşağı yıkılan çarşısıyla bir harabeye dönmüştür. 14 fabrika (fındık), 2 resmi daire, ortaokul, 3 ilkokul, 2 banka, Ordu Ticaret Odası ve Borsası, 200 dükkân ve
mağaza kısmen ve tamamen yıkılmış, şehirde umumi hayat durmuştur. Toplam 2600 binadan geriye kalanların %75’i hasarlıdır. Şimdiye kadar yapılan tespitlere göre merkez ve ilçelerde köylerde ölü sayısı 500’ü bulmuştur. Kati raporlar henüz
gelmemiştir…”

Kesin hasar tespitlerine göre ise
166 mağaza, dükkân, ev; 14 fındık kırma fabrikası; 16 resmi daire, banka ve okul yıkılmıştır. Çarşıda sağlam kaldığı görülen binaların da %90’ı içinde
oturulamayacak durumdadır.

İnsanlar depremden sonra Ordu’da haftalarca Düz Mahalle’deki Belediye Parkında, Hamam Düzü’nde ya da evlerinin bahçelerinde kurdukları çadırlarda kalmışlardır.

Büyük Zelzeleden 3 yıl sonra 1942 yılında Tokat’ın Erbaa ilçesindeki deprem de Ordu’da hasar oluşturdu. 1939 depremine göre daha hafif geçen bu sarsıntıda 42 bina zarar görmüş can kaybı ya da yaralanma olmamıştı.

Kaynak: Cumhuriyet Döneminde Ordu’da Meydana Gelen Doğal Afetler, Hüseyin Naim Güney