TORUN KANUN TEKLİFİ VERDİ
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ordu Milletvekili Seyit TORUN, Yerli Üretim Fındığın Milli Ürün Sayılması ve Desteklenmesi Hakkında Kanun Teklifini TBMM Başkanlığına sundu. TORUN kanun teklifinin gerekçesinde;
“Dünyada bazı ülkelerde belirli ürünler millileştirilerek korunmakta ve o ürün ile yetiştiği ülke adeta özdeşleşmektedir. Ülkemizde fındık millileştirilmesi gereken bir üründür. Nitekim ülkemizde fındık için bu süreç aslında Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün desteğiyle düzenlenen 10 Ekim 1935 tarihinde düzenlenen Milli Fındık Şurası ile başlamış ancak sonu getirilememiştir. Fındık ülkemizde özellikle Karadeniz Bölgesinde yetişen ve dünya fındık üretiminin %75’ini bulan son derece stratejik bir üründür. On sekiz milyar dolarlık tarım ihracatımızın içinde fındık ihracatı üç, üç buçuk milyar dolar civarındaki tutarı ile toplam tarım ürünü ihracatımızın yaklaşık %21’ni oluşturmaktadır. Fındık Karadeniz Bölgesinin önemli bir geçim kaynağı olmakla birlikte ülkemiz için de önemli bir ekonomik değerdir. Ancak geçmiş yıllarda fındığa ve fındık üreticilerine yeteri kadar sahip çıkılmaması ve gerekli desteğin verilmemesi fındığın ülke ekonomisinde hak ettiği yeri alamamasına neden olmuştur.
FINDIK DENİLİNCE AKLA TÜRKİYE GELSİN
2009 Yılından beri ülkemizde fındık fiyatları serbest piyasa ekonomisi ile arz ve talebe bağlı olarak belirlenmektedir. Bu durumda fındık rekoltesi yüksek olduğunda fındık fiyatları düşmekte, düşük olduğunda ise yükselmektedir. Bu durum geçimini fındığa bağlayan üreticiler için ciddi bir belirsizlik ve istikrarsızlık oluşturmaktadır. Oysa dünyada başka ülkelerde olduğu gibi stratejik bakımdan önemli olan ürünlerin üreticilerinin piyasa koşullarındaki olumsuz gelişmelere karşı korunması önemli bir devlet politikası olarak belirlenmektedir.
DEVLET POLİTİKASI OLSUN
Ülkemizde de stratejik öneme sahip bir ürün olan fındık üretimi ve fiyatında istikrarın sağlanması ve üreticilerin bahçe bakımı, işçilik ve benzeri zorunlu giderlerini karşıladıktan sonra geçimini sağlayacak yeterli gelire sahip olması için desteklenmesinin ülkemizde Devlet politikası haline getirilmesi zorunludur. Sadece üretici destekleme primleri beklenen sonuçları sağlamamaktadır.
Daha önceki bazı yıllarda yaşanan don afeti nedeniyle fındık üreticisinin mağdur olduğu yıllar olmuştur. Bu yıllarda Devlet fındık üreticisine gerekli desteği vermemiş, üreticiler önemli zararlar etmiş ve borçlanmıştır. Fındık üretimi de bu beklenmedik gelişmelerden olumsuz olarak etkilenmiştir.
Türkiye fındık üretiminde lider olmasına rağmen uluslararası piyasada fındık fiyatları Hamburg’daki Fındık Borsasında belirlenmektedir. Lider olduğu bir ürünün uluslararası piyasa fiyatının belirlenmesinde hiçbir etkisinin olmaması ülkemiz için önemli bir eksikliktir. Bu eksiklik ülkemizde fındık üreticilerinin mağduriyetine ve uluslararası piyasaları etkileyen güçlerin insafına bırakılmasına neden olmaktadır.
Ülkemizde yerli üretim fındığın “milli ürün” olarak kabul edilmesi ve ciddi bir şekilde koruma ve destek altına alınması yukarıda sayılan sorunların çözümüne katkı sağlayacaktır.” İfadelerine yer verdi.
STRATEJİK PLAN HAZIRLANSIN
CHP Genel başkan Yardımcısı Ordu Milletvekili Seyit TORUN verdiği kanun teklifiyle,
“Fındığımız “Milli Ürün” kabul edilecek, beşer yıllık dönemler itibarıyla fındık politikasının oluşturulması amacıyla paydaşların katılımıyla Fındık Üretim Stratejik Planının hazırlanacak, stratejik planda belirlenen politikaların yıllık dönemler itibariyle uygulamalarının paydaşların katılımıyla yıllık dönemler itibariyle hazırlanacak fındık bütçelerinde belirlenecek ve uygulanacak, her yıl hazırlanacak faaliyet raporları ile önceki yılın uygulama sonuçlarının muhasebesi çıkarılacak raporlanacak, eksiklikler belirlenecek ve tamamlanması için gerekli tedbirler alınacak” dedi. Seyit TORUN ayrıca teklifle Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına alınacak tedbir, yapılacak mali ve ayni destekler ve politikaların oluşturulması konularında görev verilmesinin, bütün kamu kurum ve kuruluşlarının fındığın ülkemizde hak ettiği yeri alması için görev ve yetkileri kapsamında gerekli sorumlulukları üstlenmelerinin de amaçlandığını belirtti.
ÜRETİM FINDIĞIN MİLLİ ÜRÜN SAYILMASI VE DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
Amaç
MADDE 1- (1)Bu Kanunun amacı yerli üretim fındığın “milli ürün” kabul edilerek üretiminin, tüketiminin ve fındık üreticilerinin desteklenmesini sağlamaktır.
Kapsam
MADDE 2- (2)Bu Kanun fındık üretiminin, tüketiminin ihracatının planlanması ve fındık üreticileri ile üretimi için yapılacak destekleri kapsar.
Tanımlar
MADDE 3- (1)Bu Kanunda geçen;
a) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını,
b) Destek: Fındık üretiminin ve üreticilerin desteklenmesi amacıyla Devlet tarafından sağlanan her türlü maddi ve ayni teşviki,
c) Fındık üreticisi: Tarımsal faaliyet kapsamında geçimini fındık üretimi ve satımı ile sağlayan tarımsal üreticiyi,
d) Fındık: Türkiye sınırları içinde ticari amaçlarla gelir elde etmek amacıyla üretilen fındığı,
e) İç tüketim: Yıllık fındık üretiminin yurtiçinde tüketilen kısmını,
f) İhracat: Yıllık fındık üretiminden dış pazarlara satılacak kısmını,
g) Korunma: Fındık üretiminin artırılması ve fındık üreticilerinin gelirlerinin güvence altına alınması amacıyla Devlet tarafından alınan her türlü tedbiri,
h) Milli ürün: Türkiye sınırları içerisinde yaygın olarak üretilen ve ülkenin ekonomik yaşamında önemli bir yere sahip olan ve bu nedenle üretimi, pazarlanması, ihracatı ve üreticileri Devlet tarafından desteklenen ve korunan tarımsal ürünü,
ifade eder.
Milli Ürün
MADDE 4- (1)Yerli üretim fındık bu Kanunun uygulanmasında “Milli Ürün” dür.
Fındık üretimi stratejik planı
MADDE 5- (1) Bakanlık tarafından beşer yıllık dönemler itibariyle ilgili meslek kuruluşları ve fındık üreticilerinin katılımıyla Fındık Üretimi Stratejik Planı hazırlanır. Planda uygulama dönemi boyunca üreticilerin geleceği doğru bir şekilde planlayabilmeleri ve önlerini görebilmeleri amacıyla:
a) Yıllar itibariyle planlanan fındık üretim tahminleri ve planlanan üretim artışları,
b) Yıllar itibariyle iç piyasadaki fındık tüketim miktarı,
c) Yıllar itibariyle yurtdışı pazarlara ihraç edilecek fındık miktarı,
d) Yıllar itibariyle üreticilere yapılması planlanan mali ve ayni desteklerin toplamı,
e) Yıllar itibariyle fındık fiyatlarında beklenen değişimler ve muhtemel gelişmelere ve alınması planlanan tedbirlere
ilişkin bilgilere yer verilir.
(2)Fındık üretimi stratejik planının hazırlanmasına ilişkin esas ve usuller Bakanlıkça belirlenir.
Fındık bütçesi
MADDE 6- (1)Bakanlık tarafından ilgili meslek kuruluşları ve üreticilerin katılımıyla her yıl Fındık Üretimi Stratejik Planına uygun olarak tahmini fındık bütçesi hazırlanır. Fındık bütçesinin dönemi takvim yılıdır. Fındık bütçesinde bütçe döneminde fındık üretimi, beklenen iç tüketim ve ihracat miktarları ile bunların tahmini parasal değerlerine yer verilir.
(2)Fındık bütçesinin hazırlanmasına ilişkin esas ve usuller Bakanlıkça belirlenir.
Fındık faaliyet raporu
MADDE 7- (1)Bakanlık her yıla ilişkin fındık bütçesinin gerçekleşme sonuçlarını fındık bütçe tahminleri ile karşılaştırılabilecek şekilde ilgili olduğu yılı takip eden Mart ayının son gününe kadar fındık faaliyet raporu hazırlar. Raporda fındık bütçesi uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi, tahminlere göre gerçekleşmelerdeki farklılıklar ve nedenleri ile alınması gereken tedbirlere yer verilir.
(2)Fındık faaliyet raporunun hazırlanmasına ilişkin esas ve usuller Bakanlıkça belirlenir.
Yıllık mali destek
MADDE 8- (1)Devlet fındık üretiminin desteklenmesi amacıyla gerekli her türlü tedbiri alır ve Bakanlık bütçesine fındık üreticilerine yapılacak mali desteğe ilişkin yeterli ödenek konur.
(2) Bakanlıkça bütçesine fındık üreticilerine mali destekte bulunmak amacıyla konulan ödeneğin fındık üretim bölgelerine göre adil bir şekilde paylaştırılması esastır.
(3) Her yıl fındık üreticilerine yapılacak mali desteğin miktarı, fındık üretim bölgelerine göre adil yapılmasını sağlayacak ölçütler ve yapılmasına ilişkin esas ve usuller Bakanlıkça belirlenir.
Kamu kurum ve kuruluşlarının yükümlülüğü
MADDE 9- (1) Milli ürün olan fındık tüketiminin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla kamu kurum ve kuruluşları gerekli tedbirleri alırlar. Bu kapsamda okullarda fındık dağıtımı, kamu kurum ve kuruluşlarca işletilen lokanta ve benzeri işletmelerde satışa sunulması ve gerekli görülecek diğer tedbirler alınır.
(2) Kamu kurum ve kuruluşları her türlü davet, kabul, yemekli toplantı, resepsiyon gibi toplantı ve faaliyetlerde milli ürün olan fındık ikramı için gerekli dikkat ve özeni gösterirler.
Bakanlığın yetki ve yükümlülüğü
MADDE 10- (1) Bakanlık milli ürün olan fındık üretiminin artırılması, üreticilerinin korunması ve tüketiminin yaygınlaştırılması ve benzeri alanlarda ülke ekonomisi ve toplum nezdinde hak ettiği yeri almasını sağlayacak şekilde kararlar alabilir ve uygulanması için Kamu kurum ve kuruluşlarına tavsiyede bulunabilir.
(2)Bakanlık milli ürün olan fındık üretimi, tüketimi ve üreticileri korunması; ihracatının teşvik edilmesi ve bu suretle ülke ekonomisinde ve toplum nezdinde hak ettiği değeri alması için her türlü gelişmeyi izlemek ve gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
Yürürlük
MADDE 11- (1)Bu Kanun hükümleri yayım tarihini izleyen yılbaşında yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 12- (1)Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
GEÇİCİ MADDE 1- Bakanlık ve diğer kamu kurum ve kuruluşları bu Kanunla kendilerine yüklenen sorumluluklarla ilgili gerekli çalışmaları bu Kanunun yürürlük tarihine kadar tamamlar.