OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU

Şeyma Yanık /Psikolog
Günlük hayatımızda sık duyduğumuz kelimelerden biridir “otizm”. Çünkü 2006 verilerinde her 150 çocuktan birinde otizm görülürken 2018 verilerinde her 59 çocuktan birinde otizme rastlanmaktadır. Otizm prevalans sebepleri olarak tanısal, farkındalık, ebeveyn yaşı olduğu düşünülmektedir.Peki o zaman bu kadar hayatımızda olan otizm nedir?
Otizm Spektrum Bozukluğu yani kısaca otizm doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan karmaşık bir nöro-gelişimsel farklılıktır.Nedeni tam bilinmemekle birlikte genetik temelli olduğu düşünülmekte ancak hangi genin sebep olduğu bilinmemektedir.Çevresel faktörlerinde otizme sebep olduğuna dair görüşler vardır. Yani hem genetik hem çevresel faktörler otizme neden olmaktadır diyebiliriz.
Eğer çocuğunuz:
İsmini söylediğinde bakmıyorsa

Göz teması kuramıyorsa

Parmağıyla istediği şeyi işaret edemiyorsa

Dönen nesnelere ilgi gösteriyorsa

Sallanmak, parmak ucunda yürümek gibi hareketlere ilgi duyuyorsa

Takıntılı davranışlar gösteriyorsa
Otizm açısından değerlendirilme yapılması gerekebilir.Bu değerlendirme çocuk nöroloğu ve çocuk ruh sağlığı uzmanı tarafından verilmelidir. İnterneti açıp belirtilere bakılarak doktorculuk oynamamak gerekir.
Dsm-5 tanı kılavuzuna göre otizm spektrum bozukluğu “otizmi,A tipik otizmi,rett sendromunu,çocukluk çağının dezentegratif bozukluğunu ve başka türlü adlandırılamayan yaygın gelişimsel bozukluğu” kapsamaktadır.
Otizmle ilgili doğru bilinen yanlışlar:
Otizmli çocuklar çok zeki olurlar
Malesef ki böyle bir genelleme yapılamaz. Çünkü otizmle beraber mental reterdasyonu olan çocukların sayısı da azımsanmayacak kadar çoktur.Bazı otizmli çocukların farklı yetenekleri olsada bu sayı fazla değildir.
Otizmli çocuklar farklı görünürler
Otizm diğer genetik rahatsızlıklar gibi algılanmaktadır bu yüzden de bir farklılık beklenmektedir.Böyle bir fark yoktur.
Otizmli çocuklar hiç konuşmazlar
Otizimli çocuklrın bazıları konuşmayabileceği gibi hiç susmayan çocuklarda vardır. Aileler çocukları konuştuğunda iyileşeceklerini düşünürler ancak konuşma sağlansada iletişim sıkıntısı hep devam edecektir.
Bizi anlamazlar
Otizmli bireyler çevrelerinde olup biten olumlu ya da olumsuz durumları konuşamasalar, mental olarak zayıfta olsalar hissederler.
Otizmli çocuklar eğitim alamaz,öğrenemezler
Eğitimin en fazla yarar sağladığı gruplardan biri otizmli çocuklardır.
Çok televizyon izliyor,otizm olur mu?
Teknolojik aletler olmayan bir durumu ortaya çıkarmaz,ancak alt tabanda görülen bir durumu tetikleyebilir. Tablet,televizyon gibi tek taraflı teknolojik aletler iletişimi zayıflatır. Bu yüzden bol iletişimli ve oyun dolu dakikalar geçirmek gerekir.
Otizm bir hastalıktır
Hayır otizim nöro-gelişimsel bir bozukluktur.
Otizm ilaçla iyileştirilebilir
Otizm ilaçla tedavi edilemez,hayat boyu devam eder.Müdahal yöntemleriyle ortaya çıkan yetersizlikler giderilebilir. İlaç otizmli bireylerin ortaya koyduğu davranışsal problemleri bastırmak içindir.
Otizme kötü ebeveyn sebep olur.
Anne babanın kötü davranışı,şevkatsizliği otizme sebep olmaz.
Bugün 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü. Otizmin bir hastalık olmadığını,bir gelişimsel bozukluk olduğunu hatırlatan bir gün.
Otizmle ilgili detaylı bilgi için https://www.tohumotizm.org.tr internet sitesini ziyaret edebilirsiniz. Hep birlikte Otizme mavi ışık yakmaya ne dersiniz?
                                                                     Sağlıkla Kalın