SGK Müdürü Günay'dan önemli uyarılar

Ordu Sosyal Güvenlik İl Müdürü Mehmet Yaşar GÜNAY, Sosyal Güvenlik bilincinin
artırılması, farkındalık oluşturulması, işçi ve işverenlerin hak ve yükümlülüklerini içeren bir dizi
bilgilendirmelerde bulundu. İl Müdürü Günay; “Sosyal güvenlik, toplumun zor durumda olan
bireylerine yardım edilmesini daha iyi durumda olan kişilerin vicdanına veya yardımına
bırakmayarak, toplumsal dayanışmayı kurumsal ve düzenli işler hale getirmekte ve tüm ülke
vatandaşlarına hak olarak sunmaktadır. Sosyal güvenlik sistemi vatandaşlara hayatları boyunca
sağlık hizmeti vermeyi, asgari bir gelir düzeyi sağlamayı ve kişileri mesleki, fizyolojik ve sosyoekonomik nitelikteki risklere karşı korumayı ve bu risklerden doğan zararları gidermeyi amaçlayan
sistemdir. Ülkemizde sosyal güvenlik, anayasal bir hak olarak Anayasa’nın 60’ıncı maddesinde yer
alan “Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri
alır ve teşkilatı kurar” hükmü ile güvence altına alınmıştır. Çalışanların sosyal güvenlik sistemine
dahil olmaları hak ve aynı zamanda bir yükümlülüktür. Çalışmaya başlayan herkes kanunen
mutlaka sosyal güvenlik sistemine dâhil olmak zorundadır” dedi. Günay; Çalışanlar kanunen bu
hakkın yerine getirilip getirilmediğini işverenden isteme ve yerine getirilmediği takdirde yasal
yollara başvurma haklarına sahiptir. İşverenler açısından da; gerek kendisini gerekse yanında
çalıştırdığı kişileri sosyal güvenlik kurumuna bildirmek zorundadır. Sosyal güvenlik sistemi sigortalı
çalışan kişilere birçok fayda sağlar” diyen Günay, sözlerine şu şekilde devam etti; “Sosyal Güvenlik
Sisteminin sağladığı avantajların önemli bazıları şunlardır:
✓ Sigortalı çalışan kişi ve aile bireyleri sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler.
✓ Sigortalı çalışanlara iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hali nedenleriyle çalışamadığı
sürelerde maaşının işveren tarafından ödenmeyen kısmını karşılamak üzere geçici iş göremezlik
ödeneği ödenir.
✓ Sigortalı çalışanlara iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle kısmen veya tamamen çalışamaz
duruma gelmesi halinde sürekli iş göremezlik geliri bağlanır.
✓ Sigortalının aile bireylerine, sigortalı iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle hayatını
kaybetmesi halinde ölüm geliri bağlanır.
✓ Sigortalı herhangi bir nedenle sakatlanıp çalışamaz duruma geldiğinde malullük aylığı bağlanır.
✓ Sigortalı, belli bir yaşa geldiğinde yine prim şartlarını da sağlıyorsa kendisine yaşlılık aylığı
bağlanır. 
✓ Sigortalı öldüğünde eş ve çocukları ile anne ve babasına ölüm aylığı bağlanır.
✓ Cenaze yardımı ve emzirme ödeneği ödenir” dedi.
Sosyal Güvenlik Kurumunun sunduğu hizmetlerin yanında “Kayıtdışı İstihdamla mücadele, Kayıtlı
İstihdamı Teşviki projesi” kapsamında da bilgiler veren Mehmet Yaşar GÜNAY; “Kayıt dışı
istihdam, çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi ya da çalışma gün veya
ücretlerinin eksik bildirilmesidir. Yani sigortasız işçi çalıştırma durumunda olduğu gibi, çalışma
sürelerinin veya ödenen ücretlerin eksik bildirilmesi de kayıt dışı istihdam olarak
değerlendirilmektedir” dedi.
Kayıtdışı İstihdamın İşçi, İşveren ve Ülke ekonomisi özerinde de etkilerinin olduğunu
vurgulayan Günay, kayıtdışı çalışan/çalıştırılan işçiler aşağıda sayılan haklardan yararlanamazlar.
Bunları birkaç madde ile sıralar isek;
✓ Kayıt dışı çalışan işçinin emekli olma hakkı yoktur. Çalışamaz yaşa geldiğinde başkalarının
yardımına muhtaç olur.
✓ Herhangi bir nedenle sakatlanıp çalışamaz duruma gelindiğinde malullük aylığından
yararlanılamaz.
✓ Hayatlarını kaybetmeleri durumunda geride kalan eş ve çocuklar ölüm aylığı hakkından
yararlanamazlar.
✓ İşsiz kalması durumunda işsizlik sigortasından faydalanamazlar.
✓ Genel sağlık sigortası primlerini kendileri ödemek zorunda kalabilirler. Hastalık veya analık
durumunda kendisi ve ailesi için istenmeyen durumlarla karşılaşma riski yüksektir.
✓ İş kazası ve meslek hastalığına karşı alınması gereken önlemlerden yoksun olarak çalışmak
zorunda kalırlar. İş kazası ve meslek hastalığı halinde ise sağlanan haklardan yararlanamama
riskleri çok yüksektir.
✓ Ücret ve diğer sosyal haklar konusunda Kanunların sağladığı korumadan yoksun olarak daha
kötü şartlarda çalışırlar.
✓ İhbar ve kıdem tazminatından yoksun kalırlar.
✓ Yıllık izin, haftalık izin, doğum izni gibi haklardan faydalanamazlar” dedi.