Sorunun ekonomik nedeni var

Şinasi Kara/ Ekonomist
Doların 11 lirayı aşması, piyasada kargaşa yarattı.  Olaya herkes kendi açısından bakıyor.  Komplo teorileri kuruyor. Felaket tellallığı yapıyor.  Realiteyi anlamak istemiyor. 
Ekonomik réalité şudur. CARİ AÇIK VE BÜTÇE AÇIĞI  aynı anda olduğu zaman, kurlar artar, enflasyon artar.
Öcelikle, ülke neden  Bütçe Açığı veriyor? Cevaplanması gereken soru  budur. 
-2021 yılı bütçesi, 245 milyar lira açık ile bağlandı. Kur artışı ve enflasyon sayesinde, Ekim Ayı sonu itibariyle bütçe açığı 78 milyar liraya kadar düştü. Demek ki yeterli gelmiyor.  Ekonomi, kurları ve enflasyonu yukarı doğru baskılıyor.  
-2022 yılı bütçesi 278 milyar lira açık ile bağlanmaya çalışılıyor. Bu kadar açığı, para basarak veya  sermaye piyasasından karşılamak mümkün değil.  Yeni vergi koymak lazım. Ancak, devlet 150 milyar lira alacağını yeni yapılandırdı. Vatandaşın, ilave vergi verecek gücü yok.  Kur artışı ve enflasyondan başka çare kalmıyor.
Enflasyonu önlemenin yolu DENK BÜTÇE  den geçer. Bütçe ödeneklerinde,  en büyük harcama kaleminin SGK giderleri olduğunu hatırlatmak isterim.  SGK'ya çözüm bulmadan, Türkiye denk bütçe uygulamasına geçemez. Bütçe açığının getirdiği,  yüksek kur, enflasyon ve yüksek faiz sorununu çözemez.
Ürettiğinden daha çok tüketen toplumlar, cari açık verir. Cari açık yurt dışından borçlanarak  kapatılıyor. Sürekli cari açık veren ekonomilerde, döviz talebi arzı aşar. Sonuç kur artışı olarak piyasaya yansır. Kur artışları da, ithal malları fiyat geçirgenliği yoluyla maliyet enflasyonu yaratır. 
Soru şudur.  Ülke neden cari açık veriyor? 
1. Ülkeler, ticaret hadleri aleyhe işlediği zaman cari açık verir.
2. Ülkeler, ürettiğinden daha çok tükettiği zaman  cari açık verir.
Bu iki sorunu çözmeden kur artışları durmaz.  Kur artışları ve enflasyon işin görünen tarafıdır.  Gerçek sorun, cari açık ve bütçe açığının birlikte olmasından kaynaklanıyor.