İngiliz ekonomi gazetesi Financial Times, Türk fındığı ve Ferrero Group üzerine dikkat çekici bir analiz yayınladı. Haberde, Türkiye’deki düşük rekolte, yüksek fiyatlar ve tedarik krizi nedeniyle Nutella üreticisi Ferrero’nun Türk fındık piyasasında zorluk yaşadığı belirtildi.
Türkiye, dünya fındık üretiminin yaklaşık yüzde 70’ini karşılıyor. Ancak bu yıl Karadeniz’deki bahar donları, aşırı yağışlar ve kahverengi kokarca zararlısı, üretimde ciddi düşüşe neden oldu. Normalde 600-700 bin ton civarında olan üretimin bu sezon 500 bin tonun altına, bazı kaynaklara göre 300 bin ton civarına gerilemesi bekleniyor.
Bu düşüş, hem arz açığına hem de kalite kaybına yol açtı. Küresel fındık fiyatları hazirandan bu yana iki katına çıkarak ton başına 18 bin dolara yükseldi. Türkiye’de üreticiler fiyat artışından memnun görünse de, düşük verim nedeniyle toplam kazanç beklendiği kadar yüksek olmadı.
Ferrero Group’un, yüksek fiyatlar nedeniyle Türkiye’den fındık alımlarını geçici olarak kıstığı belirtildi. Şirketin mevcut stoklarını kullanarak Şili ve ABD gibi alternatif tedarikçilere yöneldiği ifade edildi.
Bu durum, Türk tüccarlar arasında “Ferrero yakında geri döner” beklentisini artırdı. Spekülatif alımların başlamasıyla piyasada bir tür “pat” (stand-off) durumu oluştu.
Hükümet, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) aracılığıyla üreticiyi desteklemek için alım fiyatlarını artırsa da, özel sektör temsilcileri TMO fiyatlarının piyasanın altında kaldığını ve bunun üretici motivasyonunu zayıflattığını savunuyor.
Financial Times analizinde, Türkiye’nin fındıkta hâlâ “hammadde ihracatçısı” konumunda olmasının yapısal bir sorun olduğu vurgulandı. Markalaşma, kalite standardizasyonu ve katma değerli ürün üretiminde ilerleme kaydedilmemesi, ülkenin uzun vadeli rekabet gücünü sınırlıyor.
Ferrero ise kısa vadede Nutella’nın formülünde veya fiyatında değişiklik yapmayı planlamadığını, ancak tedarik zincirindeki bu krizin şirketin gelecekteki üretim planlarını etkileyebileceğini açıkladı.
Yorumlar
Kalan Karakter: